STRES-EHOKARDIOGRAFIJA (SEHO) pravovremena prevencija infarkta

Po procentu obolelih od kardiovaskularnih bolesti, Srbija se nalazi na drugom mestu u Evropi, odmah iza Rusije. Prosečna starost kardiovaskularnih bolesnika je ranije bila oko 60 godina, dok je danas ta granica sve niža. Oko trećina svih smrti nastaje zbog koronarne bolesti, a polovina su smrti zbog akutnog infarkta srčanog mišića.

Razgovaramo sa Prof dr sci med Ljiljanom Jovović, internistom-kardiologom, konsultantom Poliklinike Kuća zdravlja, Načelnikom Neinvazivne dijagnostike srca na Institutu za kardiovaskularne bolesti Dedinje.

prof dr sci med Ljiljana Jovović

Svedoci smo velike učestalosti bolesti srca u našoj populaciji i nameće nam se pitanje zašto nastaje infarkt miokarda?

Akutni infarkt miokarda nastaje zbog suženja ili začepljenja jedne od arterija srca koje ishranjuju srčani mišić. Akutni infarkt je poslednja faza i samo jedan od oblika u razvoju koronarne bolesti (ishemijska bolest srca). Koronarna bolest se može manifestovati i kao stabilna angina pectoris (pojava bolova u grudima na napor), nestabilna angina (bolovi u grudima bez obzira na aktivnost) vazospastična angina (spazam krvnog sud a koji se može javiti kod stresa i bez promena na krvnim sudovima, ali češće ako krvni sud srca več sužen) i asimptomatska ishemija miokarda (infarkt miokarda ili promene u EKG-u koje nisu praćene bolovima u grdima a javljaju se najčešće kod pacijenata koji imaju šećernu bolest-diabetes mellitus)

S obzriom da bolest krvnih sudova prethodi infarktu, važno je znati kako se otkriva i prepoznaje bolest krvnih sudova srca?

Bolest se prepoznaje po nastanku bola u fizičkom naporu. Bol ili osećaj nelagode najčešće se javlja na području grudnog koša, traje nekoliko minuta, a može se ispoljiti kao osećaj težine, stiskanja ili probadanja u grudima, levoj ruci ili u obe podlaktice ili donjoj vilici. Ponekad je atipičan i može se prikazati kao simptom probavnih smetnji, obično u vidu bola iza donjeg dela grudne kosti ili gornjem delu stomaka.

Kojom vrstom pregleda je moguće na vreme otkriti dijagnozu i sprečiti posledice infarkta srca?

Najdostupnija metoda je standardni test fizičkim opterećenjem-Ergometrija, a u situacijama gde nam je tehnički nemoguće uraditi ovaj test (nemogućnost hoda po traci ili vožnje bicikla, zbog koštano-zglobnih bolesti donjih ekstremiteta ili zbog postojanja EKG promena u miru, koje otežavaju interpretaciju nalaza, kao što je blok leve grane Hissovog snopa) kao i u situacijama gde je potrebna preciznija dijagnoza, radi se STRES-EHOKARDIOGRAFIJA.

Na kom principu se zasniva Stres ehokardiografija kao dijagnostička procedura?

STRES - EHOKARDIOGRAFIJA je neinvazivna dijagnostička metoda za otkrivanje koronarne bolesti koja se izvodi kod pacijenata sa sumnjom na postojanje koronarne bolesti, tačnije značajnog aterosklerotskog suženja arterijskih krvnih sudova srca.

Postoje različiti provokativni testovi za otkrivanje ishemije (slabe prokrvljenosti srčanog mišiča).

U prvoj grupi su testovi kojima se postiže povećana potražnja za kiseonikom (najčešče se koristi test fizičkim opterećenjm i Dobutaminski test), druga grupa su testovi kojima se smanjuje ponuda za kiseonikom srčanog mišića (najpoznatiji je Dipiridamolski i Adenozinski test) a treća grupa su kombinovani testovi.

Princip Dobutaminskog testa se sastoji u tome da se primenom supstance, u ovom slučaju Dobutamina, koje se daje pomoću infuzione pumpe preko kanile plasiranje u kubitalnu venu, daje određena količina leka čime se postiže ubrzan srčani rad čime se povećava potreba srčanog mišića za kiseonikom. Na taj način se isprovocira eventualna nedovoljna prokrvljenost srčanog mišića. U isto vreme se prati puls, krvni pritisak, EKG zapis, a sve vreme se funkcija leve komore srca prati ehokardiografski (ultarzvukom). Ako dođe do pojave ishemije, uočava se smanjena pokretljivost jednog ili više zidova leve komore, što predstavlja indirektan dokaz da na krvnom krvnom sudu, koji je odgovoran za ishranu zahvaćenog dela srca, postoji značajno suženje.

Suštinska prednost testa se sastoji u tome što je poznato da u tzv. ishemijskoj kaskadi, to jest vremenskom nastanka ishemije (slabe prokrvljnosti srčanog mišića) poremećaj kinetike (pokretljivosti zidova leve srčane komore), nastupa pre elektrokardiografskih promena i pre pojave bola u grudima. U tom smislu se ovaj test smatra osetljivijim za otkrivanje koronarne bolesti u odnosu na klasičnu ergometriju.

Koje još informacije može da nam pruži Stres eho?

To je otkrivanje vitalnosti delova srčanog mišića (živog dela miokarda u regiji gde postoji slabija pokretljivost zida leve komore). Izvodi se kod bolesnika koji već imaju dokazanu koronarnu bolest ili oslabljenu funkciju srčanog mišića u miru.

Kod određene grupe pacijenata ovim testom moguće je pokazati da izvesni delovi zida srčanog mišića, koji u mirovanju deluju neishranjeno (slabo se kreću), mogu se popraviti tj. bolje se kretati tokom testa. Ovo otvara mogućnost revaskularizacije (stentovima ili aortokoronarnim baj-pasom) tih delova srca.

Kako izgleda pregled?

Test obično traje između 45 i 60 minuta sa pripremom, a trajanje testa, pre svega, zavisi od toga koliko je pacijentu potrebno da dostigne zadatu vrednost srčane frekvence, koja zavisi od životne dobi pacijenta. Test je bezbedan i radi se u ambulantnim uslovima.

Poliklinika Kuća zdravlja, poseduje vrhunske ultrazvučne aparate i odgovarajuće softvere koji su neophodni za ovaj pregled. Nalaz se dobija odmah nakon završetka testa. Za pravilno izvođenje i interpretaciju testa potrebna je posebna edukacija i iskustvo osoblja.