Značaj laboratorijske dijagnostike
Kada treba uraditi laboratorijski pregled?
Ukoliko pacijent nema zdravstvene tegobe, preporuka je da se krvna slika, pregled urina i osnovne biohemijske analize iz preventivnih razloga rade 2 puta godišnje. Te analize će poslužiti lekaru da prati zdravstveno stanje pacijenta. Ukoliko pacijent ima zdravstvene tegobe, tada lekar, po potrebi, upućuje pacijenta u laboratoriju i određuje koje analize treba uraditi.
Šta podrazumeva pregled krvne slike?
Krvna slika podrazumeva određivanje broja leukocita (belih krvnih zrnaca), eritrocita (crvenih krvnih zrnaca) trombocita (krvnih pločica), nivoa hemoglobina, vrednost hematokrita, i leukocitarne formule i pojedinih parametara poput MCV, MCH, MCHC. Nalazom krvne slike može se otkriti malokrvnost- anemija, poremećaji krvarenja, zapaljenski proces, i čitav niz hematoloških oboljenja.
Koje su osnovne biohemijske analize i na šta one mogu ukazati?
- Sedimentacija - uglavnom se koristi pri otkrivanju i praćenju zapaljenskih procesa.Takođe, može biti povećana kod reumatskih oboljenja, anemija, malignih procesa itd.
- Fibrinogen - određuje se radi otkrivanja zapaljenskih i reumatskih procesa, kao i u ispitivanju funkcije stanja jetre.
- Glukoza - analizira se u cilju otkrivanja i praćenja šećerne bolesti. Osobe u čijoj familiji postoje srodnici oboleli od šećerne bolesti, spadaju u rizičnu grupu i samim tim trebalo bi češće da kontolišu nivo šećera u krvi.
- Kreatinin, urea i mokraćna kiselina – određuje se radi otkrivanja i praćenja bubrežnih oboljenja kao i drugih stanja organizma.
- Lipidni status obuhvata: holesterol, trigliceride, frakcije holesterola (HDL i LDL) – ovi parametri daju podatak o riziku razvoja ateroskleroze sa svim posledicama na kardiovaskularni sistem. Ateroskleroza je zajednički naziv za oboljenja u kojima je arterijski zid zadebljao uz gubitak elastičnosti. Na osnovu dobijenih rezultata, pacijentu se savetuje promena navika (ishrana, pušenje, fizička aktivnost) ili upotreba odgovarajućih lekova.
- Bilirubin (ukupni i direktni ), transaminaze ( AST i ALT, gama GT, alkalna fosfataza ) - služe za otkrivanje oboljenja jetre i žučnih puteva.
- Kreatin kinaza (CK-NAC, kreatin kinaza MB i laktat dehidrogenaza) - određuju se kao parametri srčanih i mišićnih funkcija.
- Gvožđe, TIBC i UIBC - parametri koji se koristi pri dijagnostici anemija kao i prilikom praćenja efekata odgovarajuće terapije.
Šta podrazumeva pregled urina i čemu on služi?
Rutinski pregled (urina) podrazumeva njegovu fizičko hemijsku obradu (boja, izgled, pH reakcija, specifična težina, prisustvo glukoze, proteina, acetona, bilirubina, urobilinogena i nitrita) i mikroskopski pregled sedimenta urina u kome se mogu uočiti eritrociti, leukociti, bakterije, gljivice, epitelne ćelije, sluz, kristali i druge materije. Pregled urina služi za otkrivanje oboljenja bubrega i urinarnog trakta.
Koji je značaj laboratorijskog nalaza?
Laboratorijske analize koriste lekari u svakodnevnom radu i od značaja su za:
-
postavljanje dijagnoze
-
procenu težine bolesti
-
praćenje razvoja bolesti
-
odgovor organizma na određenu terapiju
Prilikom postavljanja dijagnoze, nalaz se poredi sa referentnim vrednostima, dok se za praćenje toka bolesti kao i učinka terapije, nalazi jednog bolesnika upoređuju sa njegovim ranijim nalazima.